Πέμπτη, 25 Απριλίου 2024
04
ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009


«Τα Λόγια του Άλλου»
Συνέντευξη της Σαβίνας Γιαννάτου στους Ε.Τριανταφυλλοπούλου και Ν. Χριστάκο

Η τέχνη της ζωής
Εμπειρίες από την ψυχιατρική μεταρρύθμιση της Βικτώριας Τράπαλη

«Ωριμοι» άνεργοι και «εγγυημένη απασχόληση»
της Σίσσυς Ανδριτσοπούλου

Βραδιά γιορτής(;)
Απόσπασμα από ημερολόγιο που κράτησε, αντί deloading, εθελοντής στους Γιατρούς χωρίς Σύνορα
του Θανάση Σπυράτου

Cultural Co-operation
Μια προσπάθεια ανάδειξης του καλλιτεχνικού δυναμικού των μεταναστών στο Λονδίνο
της Κυριακής Τριπερίνα

«Ανεπαισθήτως μ’ έκλεισαν από τον κόσμον έξω»
Το ψυχόδραμα στις Φυλακές Κορυδαλλού
της Μαίρης Δέδε

Editorial
Η Τέχνη ενάντια στην φτώχεια τον κοινωνικό αποκλεισμό και τις ανισότητες

Ατζέντα
Προκηρύξεις, πρωτοβουλίες, συνέδρια, ημερίδες

Σχολιαστής
Περί θαλασσιάς χάντρας, ψυχής και Ειδικής Αγωγής

Καυτή Πατάτα
Μια γυναίκα έγκυος, ένα βαγόνι τρένου, μια φωνή και η στάση της ζωής μας

Αντιλογίες
Looking for barking cats

Πήγα-Είδα-Διάβασα
Ο μήνας που έφυγε. Τα καλά πρέπει να μοιράζονται

PDF Εκτύπωση E-mail

Επιλέγοντας την ελευθερία

Το μείγμα αξιοπρέπειας, δημιουργικότητας και υψηλής καλλιτεχνικής ευαισθησίας που σηματοδοτεί η παρουσία της Σαβίνας Γιαννάτου μοιάζει παράδοξο στις μέρες μας. Η παγκόσμια καταξίωση που απολαμβάνει για τη δουλειά της διαψεύδει τις ιερεμιάδες για την υποτίμηση της αξίας της τέχνης στο σύγχρονο κόσμο. Είναι φανερό ότι διάλεξε να ακολουθήσει τον δύσκολο δρόμο. Ακολούθησε την επιθυμία της, λέει η ίδια. Εμείς λέμε, αντιστέκεται στα ρεύματα των καιρών. Κι όμως, δεν είναι εκτός του κόσμου τούτου.

Από που αντλείτε τη δύναμη για αυτό που κάνετε;
Καταρχάς είναι ευχάριστο. Ίσως χρειάζεται δύναμη για να μην το κάνεις, όχι το αντίθετο. Όμως για να μιλάμε σοβαρά ίσως είναι θέμα συγκέντρωσης. Πρέπει να έχεις ένα όραμα που να πιστεύεις ότι αξίζει τον κόπο, ακόμη κι αν είναι ψευδαίσθηση, αυτό είναι που σε κινητοποιεί. Ελπίζεις ότι υπάρχουν κάποιοι που θα ενδιαφερθούν για αυτό. Το βασικό όμως είναι να έχεις κάτι που να σε αφορά προσωπικά και να μπορείς να «κλειστείς» μέσα σ’ αυτό για να αισθάνεσαι καλά και να συνεχίζεις. Ακούγεται απλό αλλά είναι πολύ σημαντικό. Βέβαια, πολλές φορές απευθύνεσαι και σε συναδέλφους, υπάρχει άμιλλα, εμπνέεις και εμπνέεσαι από αυτούς.

Έχει γίνει πιο δύσκολο να αφεθούμε σήμερα; Μήπως όλη αυτή η αρνητική κατάσταση που βιώνουμε δεν ευνοεί την καλλιτεχνική δημιουργία;
Δεν ξέρω αν έχει αλλάξει αυτό. Η φαντασία νομίζω πώς είναι και λίγο θέμα ηλικίας. Όταν περνάει ο καιρός και βλέπεις ότι είναι δύσκολο να κάνεις κάποια πράγματα, σιγά-σιγά παραιτείσαι και προσπαθείς να είσαι πιο προσγειωμένος. Αυτό είναι και καλό και κακό. Από την μια είσαι πιο κοντά στην πραγματικότητα, από την άλλη χάνεις το στοιχείο αυτό που σε βοηθάει να προχωράς και να δημιουργείς. Χάνεις αυτό το ονειρικό, παιδικό ίσως στοιχείο, το «φευγάτο», που δίνει τον ιδιαίτερο χαρακτήρα στην καλλιτεχνική δημιουργία. Όταν προσπαθείς και βρίσκεις συνέχεια κλειστές πόρτες, κάποια στιγμή απογοητεύεσαι. Βάζω και τον εαυτό μου σ’ αυτό. Υπάρχουν πολλά σκαμπανεβάσματα ανάμεσα σε όσα θα ήθελα να κάνω και σ’ αυτά που πετυχαίνω τελικά.

Είναι πολύ διαφορετικό αυτό που φτάνει έξω στον κόσμο από την ίδια τη διαδρομή που είναι εξαιρετικά χρονοβόρα και μερικές φορές δύσκολη. Προσπαθώ να δω τον εαυτό μου στο μέλλον και πώς μπορώ να οργανώσω αυτό που θέλω να κάνω. Ακόμα και για να βγει ένας δίσκος χρειάζεται πολύς χρόνος για μένα, να προσπεράσω όλες τις αμφιβολίες του τύπου «πώς θα το κάνω και ποιον θα ενδιαφέρει», αρχίζει ένα λίγο υπαρξιακό άγχος που μπορεί να έχω για το αν πρέπει να κάνω κάτι και αν αξίζει να το ακούσουν οι άλλοι.

Πώς βλέπετε τα νέα παιδιά;
Τα νέα παιδιά… Τι να πω; Δεν ξέρω αν υπάρχουν διαφορές με παλιότερα. Αυτό
που βλέπω είναι ότι τα νέα παιδιά έχουν πολύ μεγάλη αγωνία για το τι θα κάνουνε, πως θα το καταφέρουν… Δεν ξέρουν αν μπορούν να ανοίξουν προοπτικές. Αγωνία σε σημείο υπερβολής καμιά φορά, αλλά και πάλι δεν μπορώ να πω με βεβαιότητα ότι όλοι είναι έτσι. Ίσως κρίνω με βάση συγκεκριμένα πρόσωπα που μου έρχονται στο μυαλό. Είναι θέμα γενιάς ή έτσι είναι αυτοί που τυχαίνει να γνωρίζω εγώ;

Έχετε συμμετάσχει σε πολλές συναυλίες «ειδικού περιεχομένου», ας πούμε με τους Γιατρούς χωρίς Σύνορα και πρόσφατα στη συναυλία στο ΣΕΦ για την Κ. Κούνεβα. Πιστεύετε πως ο καλλιτέχνης πρέπει να είναι πολιτικοποιημένος;
Δεν συμμετέχω πάντα σε συναυλίες με κοινωνικό η πολιτικό μήνυμα, όμως στην συναυλία για την Κούνεβα δεν μπορούσα να φανταστώ ούτε ένα λόγο για να μην πάω. Ωστόσο, θέλω να πιστεύω ότι πολλές φορές επηρεάζεις το μυαλό ενός ανθρώπου με την τέχνη και μονό. Ένας καλλιτέχνης μπορεί να μην έχει την ικανότητα να εκφραστεί δημόσια, μπορεί να μην θέλει να βγει από το σπίτι του ή να ανοίγει το στόμα του και να παίρνεις δρόμο, άσχετα από το πόσο καλά κάνει τη δουλειά του. Αν όμως την κάνει καλά, τότε αυτό από μόνο του επηρεάζει. Και με τις συναυλίες που γίνονται για κάποιο σκοπό, πολλές φορές τρέχουν όλοι και επειδή σε πιάνουν οι τύψεις, νομίζεις πως πρέπει να πας και εσύ κι ότι αλλιώς δεν προσφέρεις. Καθένας όμως προσφέρει με τον τρόπο του. Αν μπορείς να αφεθείς στην τέχνη και να είσαι αληθινός με αυτό, ακόμα και αν δεν έχει σαφείς κοινωνικοπολιτικές αναφορές η δουλειά σου, δεν σημαίνει ότι δεν προσφέρεις δεν βοηθάς, ακόμα κι αν δεν το ξέρεις. Προσφέρεις αυτό που μπορείς και που μπορεί να σημαίνει κάτι για κάποιους ανθρώπους. Φοβάμαι πώς αν το σκεφτείς πάρα πολύ και αρχίσεις να λογοκρίνεις τον εαυτό σου για να είσαι πιο χρήσιμος, μπορεί να καταφέρεις ακριβώς το αντίθετο.

Σε κάποια συναυλία σας αναφερθήκατε στους στίχους του Ballo Sardo από τη Σαρδηνία «Όπου και να γυρίσω βλέπω τοίχους. Αν ο ουρανός ήταν στη γη θα τον είχαν χτίσει και αυτόν». Τι μπορεί να κάνει ένας άνθρωπος για να κρατήσει ένα παράθυρο ώστε να μπορεί να βλέπει ουρανό; Είναι η τέχνη ένας τρόπος;
Σε απασχολεί πολύ αυτό, βλέπω. Τι να πω, θέλω να πιστεύω ότι είναι. Με την τέχνη, με τη λογοτεχνία, φτιάχνεις κόσμους που κινούνται παράλληλα με τον πραγματικό, μιλάς για τα πράγματα με ένα άλλο τρόπο που ίσως δίνει διεξόδους που δεν φαίνονται με την πρώτη ματιά. Αν μη τι άλλο, κάποιες φορές σε παρηγορεί κι έτσι σε βοηθάει να συνεχίσεις.

Φύγαμε από τη συνάντηση με τη Σαβίνα Γιαννάτου με μια αίσθηση πληρότητας. Να εξομολογηθούμε ότι αν δεν μας συγκρατούσαν οι καλοί τρόποι θα ήμασταν ακόμη εκεί μέχρι να μας διώξει, που μάλλον δεν θα το έκανε: noblesse oblige. Και στην προκειμένη περίπτωση, η noblesse είναι αυθεντική, όπως ταιριάζει σ’ έναν Καλλιτέχνη.