 |
 |
 |
|
Η δημόσια διαβούλευση για τις αλλαγές που προωθεί η «Εθνική Στρατηγική για την Ανώτατη Εκπαίδευση» του Υπουργείου Παιδείας ξεκίνησε πριν από δύο περίπου μήνες και έχει πλέον ολοκληρωθεί. Οι μεταρρυθμίσεις είναι πολλές και αγγίζουν χρόνια ζητήματα και προβληματικά σημεία ως προς την λειτουργία των Πανεπιστημίων που υπήρχαν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων επί δεκαετίες αλλά ποτέ δεν προχωρούσαν. Ένα από τα κυρίαρχα θέματα της διαβούλευσης που συγκέντρωσε τα περισσότερα σχόλια και έχει προκαλέσει σοβαρές αντιδράσεις και επιφυλάξεις από την πλευρά κάποιων πανεπιστημιακών αφορά στη διοίκηση των Πανεπιστημίων. Η διοικητική αποτελεσματικότητα έχει αποτελέσει «καυτή πατάτα» και στο παρελθόν, όχι μόνο για τα πανεπιστήμια αλλά και για τα νοσοκομεία, με τις ίδιες αντιδράσεις από την πλευρά κάποιων γιατρών. Τώρα με αφορμή και τα πρόσφατα γεγονότα στη Νομική, ανέκυψε για άλλη μια φορά το ζήτημα της σωστής διαχείρισης των κρίσεων και γενικότερα της αποτελεσματικής ηγεσίας στα πανεπιστημιακά ιδρύματα ενώ πολλάκις έχει γίνει λόγος για τους μηχανισμούς διαφάνειας των οικονομικών τους στο πλαίσιο λογοδοσίας, ελέγχου και επαρκούς οικονομικής διαχείρισης. Οι προτάσεις του Υπουργείου προβλέπουν αρχικά διαχωρισμό των εξουσιών. Την ευθύνη της διοίκησης (έγκριση προϋπολογισμών, στρατηγική ανάπτυξης κτλ) θα έχει το Συμβούλιο στο οποίο θα συμμετέχουν και εξωτερικά του ιδρύματος μέλη ενώ η Σύγκλητος και ο Πρύτανης (τον οποίο θα διορίζει και θα παύει το Συμβούλιο) θα έχουν την ευθύνη της ακαδημαϊκής διοίκησης. Η επιχειρηματολογία του υπουργείου είναι λίγο-πολύ γνωστή και μιλάει για διασφάλιση της διαφάνειας, αποδοτικότητα και εξάλειψη των πελατειακών φαινομένων ενώ από την άλλη μεριά ορισμένοι πανεπιστημιακοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για εργαλειοποίηση του ακαδημαϊκού σκοπού, εμπορευματοποίηση των πανεπιστημίων και νέο κύκλο πελατειακών εξαρτήσεων. Τα πανεπιστήμια προφανώς δεν είναι επιχειρήσεις που θα πρέπει να διοικούνται από managers, με ανάλογες τακτικές, επιχειρηματικό προσανατολισμό και στόχους. Ούτε και μπορεί η αποτελεσματικότητά τους ως εκπαιδευτικά ιδρύματα να αποδεικνύεται αυστηρά με όρους ανταγωνιστικότητας, νούμερα και διαγράμματα. Ωστόσο είναι μεγάλοι γραφειοκρατικοί μηχανισμοί που συγκεντρώνουν πολλές λειτουργίες και γι’αυτό τόσο ένας αποδοτικός διοικητικός μηχανισμός που θα λογοδοτεί και θα ελέγχεται όσο και ο διαχωρισμός των εξουσιών είναι αναγκαίες συνθήκες. Το «κλειστό» διοικητικό σύστημα των πανεπιστημίων μέχρι τώρα σε αρκετά σημεία έχει αποδειχθεί προβληματικό καθώς οι ακαδημαϊκές διακρίσεις των Πρυτάνεων δεν μεταφράζονται αυτόματα σε διοικητικές ικανότητες ενώ οι αλληλεξαρτήσεις στο εσωτερικό διοίκησης των πανεπιστημίων είναι γνωστές στο πανελλήνιο. Από την άλλη μεριά δημιουργούνται ερωτήματα ως προς τα κριτήρια και τη διαδικασία με την οποία θα επιλέγονται τα μέλη του συμβουλίου ώστε τυπικά τουλάχιστον να αποφευχθούν ανάλογα φαινόμενα πελατειακών σχέσεων πριν καν αρχίζουν να εφαρμόζονται οι αλλαγές. |
