Ένα από τα πράγματα που μας έχει διδάξει η ιστορία είναι πως οι περίοδοι κρίσεων δεν είναι μονοσήμαντες. Η οικονομική κρίση από τη μιά μπορεί να κλείνει πολλές πόρτες ταυτόχρονα όμως δημιουργεί και ευκαιρίες ανάδειξης υγιών δυνάμεων που μπορούν να αξιοποιηθούν για την αντιμετώπισή της. Μία από αυτές τις δυνάμεις είναι οι Φορείς Συνοδευτικών Υποστηρικτικών Υπηρεσιών που εργάζονται εδώ και πολλά χρόνια στους τομείς της ανεργίας και του κοινωνικού αποκλεισμού.
από την Δέσποινα Γεωργιάδου Αφανής αγώνας Πρέπει να σημειωθεί ότι ήταν η πρώτη φορά στα δεκαπέντε χρόνια λειτουργίας των Συνοδευτικών Υποστηρικτικών Υπηρεσιών στη χώρα μας που κάποιος αξιωματούχος, πολύ δε περισσότερο υπουργός, παίρνει μέρος σε μια τέτοια συνάντηση. Όπως μας είπαν τα μέλη της Συντονιστικής Επιτροπής του Δικτύου με τα οποία κουβεντιάσαμε, η συνήθης αντιμετώπιση που εισπράττουν είναι αυτή του "φτωχού συγγενή". Η παρουσία της Υπουργού στη δημόσια συζήτηση ενθάρρυνε μεν τα μέλη ότι δεν παλεύουν μάταια, χωρίς όμως να βγάλει πραγματικά ειδήσεις στο καίριο ζήτημα που θέτουν οι Φορείς Συνοδευτικών Υποστηρικτικών Υπηρεσιών τον τελευταίο ένα χρόνο τουλάχιστον. Πρόκειται βέβαια για τη χρηματοδότηση των υπηρεσιών υποστήριξης της κοινωνικής ένταξης και προώθησης στην απασχόληση των ομάδων του πληθυσμού που αντιμετωπίζουν συσσωρευμένες τις επιπτώσεις της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Οι περισσότεροι φορείς-μέλη του Δικτύου, κυρίως ΜΚΟ και δημοτικές υπηρεσίες, είτε δραστηριοποιούνται σε γειτονιές είτε έχουν υπερτοπικό χαρακτήρα, συνεχίζουν τη λειτουργία τους με όποιο τρόπο μπορούν, παρόλο που η χρηματοδότησή τους έχει σταματήσει το 2008. Μάλιστα, όπως μας είπαν, τους τελευταίους μήνες αντιμετωπίζουν αύξηση της ζήτησης των υπηρεσιών τους, μιας και όλο και περισσότερο κόσμος που χάνει τη δουλειά του, στρέφεται προς τους φορείς ΣΥΥ, είτε γιατί τους ήξερε από το παρελθόν είτε γιατί αναζητά τρόπους να διευρύνει τις διαθέσιμες ευκαιρίες. Έτσι, οι Φορείς ΣΥΥ βρίσκονται εγκλωβισμένοι στο εξής δίλημμα: από τη μια πλευρά καλούνται να εξυπηρετήσουν τον κόσμο που αναζητά καλύτερη προετοιμασία και βοήθεια στην αναζήτηση εργασίας, που ελπίζει στις επαφές με επιχειρήσεις που διατηρούν οι φορείς ΣΥΥ, που απλώς (;) βρίσκεται αντιμέτωπος με την αναγκαιότητα του επαναπροσατολισμού στην αγορά εργασίας… Από την άλλη, η έλλειψη χρηματοδότησης αποψιλώνει τους φορείς από τα εκπαιδευμένα στελέχη τους, εξαντλεί τους όποιους πόρους, υλικούς και ανθρώπινους, διαθέτουν και δημιουργεί κλίμα μιζέριας και ήττας σ’αυτούς τους φορείς που υποτίθεται ότι πρέπει να στηρίξουν τα άνεργα άτομα στη δικιά τους προσπάθεια επιβίωσης. Τα καίρια ερωτήματα Ως προς το τι γίνεται παρακάτω, η Υπουργός τόνισε την πρόθεσή της να αξιοποιήσει την εμπειρία και την τεχνογνωσία των φορέων ΣΥΥ και των ΜΚΟ εν γένει. Οι τομείς στους οποίους βλέπει τη συμβολή των φορέων ΣΥΥ είναι στο τρίπτυχο φτώχεια-κοινωνικός αποκλεισμός-ανεργία, με την υλοποίηση προγραμμάτων που θα περιλαμβάνουν διαβαθμισμένες ανάλογα με τις ανάγκες δράσεις, καθώς και μια καινούρια για την Ελλάδα ιδέα, δηλαδή προγράμματα που θα περιλαμβάνουν κοινωνική εργασία σε συνδυασμό με την καταπολέμηση της ανεργίας και για τα οποία έχει ήδη ξεκινήσει σχετική συζήτηση με τη διοίκηση του ΟΑΕΔ. Κατά τα άλλα, επιβεβαίωσε τον ήδη γνωστό προσανατολισμό του υπουργείου Εργασίας προς τη δημιουργία νομοθετικού πλαισίου για την κοινωνική οικονομία το συντομότερο δυνατό, καθώς και την υλοποίηση προσεχώς ολοκληρωμένων τοπικών προγραμμάτων. Για τα τελευταία μίλησε πιο συγκεκριμένα το στέλεχος της αρμόδιας υπηρεσίας κα Γ.Βικάτου, η οποία τοποθέτησε την προκήρυξή τους το νωρίτερο τον Δεκέμβριο 2010! Η εκτίμηση που μας εξέφρασαν μέλη του Δικτύου μετά από όλα αυτά είναι ότι δυστυχώς οι καλές προθέσεις δεν αρκούν. Οι περισσότεροι φορείς αντιμετωπίζουν πλέον το φάσμα της επιβίωσης και τα σχέδια που ετοιμάζονται, όσο αναγκαία ή πρωτότυπα κι αν είναι, θέλουν χρόνο για να «ωριμάσουν» και να φθάσουν να υλοποιούνται, ενώ επίσης δεν απαντούν στην αμεσότητα της ανάγκης να υποστηριχθεί ο άνεργος πληθυσμός με τρόπους που θα οδηγούν στη γενικότερη ανάπτυξη εδώ και τώρα και δεν θα εξαντλούνται στην καταβολή του επιδόματος ανεργίας. Ανάγκη ορθολογισμού Είναι αλήθεια ότι, αντίθετα με ό,τι συμβαίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη όπου οι υπηρεσίες συμβουλευτικής, προσανατολισμού και πληροφόρησης των ανέργων θεωρούνται βασικό εργαλείο για την καταπολέμηση της ανεργίας, στην Ελλάδα αντιμετωπίζονται με καχυποψία και δυσπιστία, είτε λόγω άγνοιας της σημασίας τους είτε γιατί η τάση που θέλει την πρόνοια αποκλειστικά κρατική υπόθεση παραμένει κυρίαρχη στη χώρα μας, βοηθούσης και της γνωστής συκοφαντικής εκστρατείας σε βάρος των ΜΚΟ. Το ενδιαφέρον όμως είναι ότι στην προκειμένη περίπτωση, οι φορείς ΣΥΥ δημιουργήθηκαν από το κράτος, χρηματοδοτήθηκαν από ευρωπαϊκά και εθνικά κονδύλια και αξιολογήθηκαν για κάθε δράση που ανέπτυξαν τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια. Από την άποψη αυτή, ο κάθε φορέας ΣΥΥ υπάρχει γιατί το κράτος θεώρησε κάποτε ότι οι υπηρεσίες αυτές πρέπει να είναι πιστοποιημένες και ελεγχόμενες από το ίδιο. Βρισκόμαστε λοιπόν στη σημερινή συγκυρία, όπου όπως μας λένε όλοι, οι κρατικές δαπάνες πρέπει να περικοπούν ενώ ταυτόχρονα, οι υπηρεσίες υποστήριξης των ανέργων είναι πιο αναγκαίες από ποτέ, να "καταργούμε" ουσιαστικά εκείνους τους φορείς που μπορούν να τα πετύχουν και τα δύο. |