Αντιλογίες

Τους τελευταίους μήνες η πάντα ανοιχτή συζήτηση για το κέντρο της πόλης και τις χρήσεις του απέκτησε νέες διαστάσεις εξαιτίας της ορατής πλέον συνύπαρξης των ευπαθέστερων από τις «ευπαθείς κοινωνικές ομάδες» σε κεντρικές συνοικίες της Αθήνας. Οι πάλαι ποτέ αστικές συνοικίες της πόλης, δηλαδή το κέντρο της Αθήνας, βιώνουν σήμερα την εγκατάλειψη και την αδιαφορία ή κινδυνεύουν επειδή «μας διώχνουν οι μετανάστες»;

Δύο Αθηναίες που μεγάλωσαν στον Αγιο Παντελεήμονα, στη γειτονιά που τείνει να γίνει σύμβολο αυτού του καινοφανούς για τη χώρα ‘διαλόγου’, εξηγούν, καθεμία από τη δική της πλευρά, γιατί αποφάσισαν να μετακομίσουν ή γιατί δεν πρόκειται να το κάνουν.

Σοφία, 38 χρονών, κάτοικος Αγ. Παντελεήμονα

Μένω στον Αγιο Παντελεήμονα από το 1974, μια πυκνοκατοικημένη περιοχή στο κέντρο της πόλης, με εμφανή τα σημάδια της χρόνιας εγκατάλειψης και συσσωρευμένα προβλήματα που αφορούν την παντελή έλλειψη πρασίνου, ελεύθερου χώρου, χώρων στάθμευσης.

Τα τελευταία χρόνια η πληθυσμιακή σύνθεση της γειτονιάς έχει αλλάξει. Η πλειοψηφία των κατοίκων της είναι πλέον αλλοδαποί και η ανάγκη συνύπαρξης ασφαλώς προκάλεσε και προκαλεί σε όλους αμηχανία. Στην πλειοψηφία τους όμως οι ξένοι ζουν ειρηνικά ανάμεσά μας και στα πλαίσια της καθημερινότητας η αρχική απόσταση και καχυποψία μειώνονται, καθώς γνωρίζει ο ένας τον άλλον.

Στα θέματα που αφορούν τους μετανάστες η Πολιτεία είναι απούσα. Κάποιοι ζουν σε απαράδεκτες συνθήκες, τίθενται θέματα υγιεινής, περίθαλψης, κοινωνικών υπηρεσιών, αστυνόμευσης. Προσωπική μου άποψη είναι πως η γειτονιά δεν έγινε πιο επικίνδυνη λόγω της παρουσίας των ξένων. Όμως η φτώχεια και η αθλιότητα γεννούν δεινά και προσβάλλουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.

Η κατάσταση οξύνθηκε την τελευταία χρονιά, όταν ο Αγιος Παντελεήμονας έγινε χώρος αντιπαράθεσης ανάμεσα σε ρατσιστικές και αντιρατσιστικές οργανώσεις. Οι συγκρούσεις, η παρουσία αστυνομικών δυνάμεων, τα επεισόδια προκάλεσαν ένταση στη γειτονιά και κλίμα σύγκρουσης και από τις δύο πλευρές. Τα γεγονότα του Μαΐου επιβεβαιώνουν αυτή την ατμόσφαιρα.

Σε αντίθεση με πολλούς από τους παλαιούς κατοίκους της περιοχής, δεν συμμερίζομαι το κύμα αγανάκτησης απέναντι στους ξένους, γιατί πιστεύω ότι σκόπιμα καλλιεργείται και τροφοδοτείται. Επίσης, δεν σκοπεύω να φύγω από τη γειτονιά. Εδώ είναι το σπίτι μου, είμαι κοντά στη δουλειά μου, με εύκολη πρόσβαση στα μέσα μεταφοράς. Ακούω πολύ συχνά πως η γειτονιά μου είναι γκέτο. Γκέτο θα γίνει αν εμείς το επιτρέψουμε.

Κυκλοφορώ στη γειτονιά όπως κυκλοφορούσα, οι ξένοι δεν με απειλούν. Είμαι προσεκτική, ξέροντας πως ζω σε μια μεγαλούπολη, όπως ήμουν και όταν η γειτονιά είχε μόνο έλληνες κατοίκους.

Ό,τι με ενοχλεί στην περιοχή έχει να κάνει με το υποβαθμισμένο περιβάλλον και όχι με τους ξένους. Εξάλλου πόσο ξένοι είναι άνθρωποι που συναντάς κάθε μέρα στα μαγαζιά, στην είσοδο της πολυκατοικίας, στους δρόμους; Εκείνο που με τρομάζει είναι η έχθρα και ο φόβος. Το γεγονός ότι οι πολίτες παίρνουν το νόμο στα χέρια τους, κατά τη γνώμη μου είναι ο σοβαρότερος κίνδυνος.

Μαρίνα, 40 χρονών, πρώην κάτοικος Αγ. Παντελεήμονα

Μετακόμισα πριν από δύο χρόνια από τον Αγιο Παντελεήμονα και οι πρόσφατες εξελίξεις επιβεβαιώνουν ότι η απόφασή μου, παρά το κόστος που έχει, είναι σωστή.

Αν και σκεφτόμουν πολύ καιρό να φύγω από τη γειτονιά, που τα τελευταία χρόνια η υποβάθμιση και η εγκατάλειψή της μεγάλωναν, όπως στις περισσότερες συνοικίες του κέντρου, δυσκολεύτηκα να πάρω την απόφαση, αρχικά για οικονομικούς λόγους. Η δαπάνη αγοράς ενός νέου σπιτιού υπερέβαινε κατά πολύ τα χρήματα από την πώληση του διαμερίσματος στον Αγιο Παντελεήμονα. Σήμερα βέβαια νιώθω τυχερή που πρόλαβα και το πούλησα, καθώς η αξία των ακινήτων μειώνεται διαρκώς στην περιοχή.

Συναισθηματικοί δεσμοί με έδεναν με το σπίτι μου, όπου έζησα πολλά χρόνια, ενώ οι δικοί μου εξακολουθούν να μένουν στην περιοχή. Ειδικά η μητέρα μου πρόσφερε και σημαντική βοήθεια στο θέμα των παιδιών. Η δουλειά μου είναι στο κέντρο, τα πάντα είναι κοντά και εύκολα, αλλά καθημερινά αισθανόμουν όλο και πιο δυσάρεστα στη γειτονιά. Η περιοχή ήδη είχε πολλά προβλήματα. Η εισβολή τόσων ξένων συνέβαλε στη μεγιστοποίησή τους. Σκουπίδια, κρούσματα βίας, φασαρίες, κλοπές.

Ήδη για μια εξαετία είχα αναγκαστεί να στέλνω τα παιδιά σε ιδιωτικό σχολείο, γιατί στα δημοτικά της γειτονιά τα ποσοστά των αλλοδαπών μαθητών ξεπερνούσαν το 80%. Σε αυτά τα ποσοστά θεωρώ ότι εύλογα επηρεάζεται το επίπεδο του μαθήματος και της τάξης. Δεν ήθελα τα παιδιά μου να μάθουν τα ελληνικά σαν δεύτερη γλώσσα ούτε να κάνουν παρέα αποκλειστικά με παιδιά μεταναστών. Όσοι από τους φίλους και γνωστούς μου από τη γειτονιά είχαν παιδιά μετακόμιζαν ο ένας μετά τον άλλον. Η ίδια εικόνα μέρα με τη μέρα κυριαρχούσε και στη γειτονιά. Αλλοδαποί στα μαγαζιά, στους δρόμους, παντού. Δεν υποστηρίζω ότι ήταν εχθρικοί ή επικίνδυνοι αλλά δεν ήταν εύκολη πάντα η συνεννόηση μαζί τους, λόγω γλώσσας ή νοοτροπίας. Τα βράδια στη γειτονιά κυκλοφορούσαν μόνον αλλοδαποί και συχνοί ήταν οι καβγάδες και οι φασαρίες. Και τα ίδια μου τα παιδιά άρχισαν να δυσανασχετούν αφού δεν μπορούσαν να κυκλοφορήσουν καθόλου μόνα τους, ακόμα και για να πάνε στο φούρνο ή στο φροντιστήριο, ειδικά μετά το απόγευμα.

Στα δύο χρόνια που έχω μετακομίσει, εξακολουθώ να επισκέπτομαι συχνά τη γειτονιά που τώρα κατοικείται από μεγάλο αριθμό μελαψών μεταναστών. Κάποιοι από τους αλβανούς μετανάστες που πρώτοι εγκαταστάθηκαν στην περιοχή τη δεκαετία του 90, έχουν κι αυτοί μετακομίσει. Η κατάσταση χειροτερεύει.

Πιστεύω πως κάθε γειτονιά μπορεί να απορροφήσει ένα αριθμό μεταναστών και να τους εντάξει, χωρίς να διαταραχθούν οι ρυθμοί της. Αυτή η ισορροπία έχει ανατραπεί στη γειτονιά. Όσοι από τους παλιούς κατοίκους έχουν μείνει είναι δυσαρεστημένοι, ζουν με το φόβο, καθώς τα κρούσματα παραβατικότητας αυξάνονται. Νιώθουν απροστάτευτοι, ξένοι στον τόπο τους.

Οι μετανάστες έρχονται στη χώρα μας με το όραμα μιας καλύτερης ζωής. Νομίζω ότι και εμεις έχουμε τα ίδια ακριβώς δικαιώματα.